Razówka z Kozienic

Chleb to najstarszy produkt żywnościowy przygotowywany przez człowieka od tysiącleci. Pierwszym „chlebem” naszych praojców były polewki, czyli bryje składające się w 80–90% z wody zmieszanej i ugotowanej z tłuczonym ziarnem pszenicy, jęczmienia lub żyta.

W polskiej i słowiańskiej tradycji kulturowej chleb był nie tylko pożywieniem, ale także symbolem dostatku i pomyślności. A sam sposób przygotowywania i spożywania pieczywa był procesem niezwykłym, obdarowanym licznymi przesądami.

Kozienickie zwyczaje związane z chlebem

Również na obszarze Ziemi Kozienickiej pieczenie i spożywanie chleba ma długą tradycję. Odgrywał on ogromną rolę nie tylko podczas codziennych posiłków, lecz także podczas różnorodnych rodzinnych uroczystości.

Jedną z takich uroczystości były zaręczyny, podczas których siedzącym naprzeciwko siebie młodym związywano na bochnie chleba ręce chustką i skrapiano święconą wodą. Następnie krojono chleb na pół i solono, jedną część jedli narzeczeni, drugą rozdzielano wśród obecnych gości. Panował zwyczaj, że kto pierwszy zjadł chleb, ten miał rządzić w domu.

Na Ziemi Kozienickiej najczęściej chleb był wypiekany z mąki żytniej razowej lub z mąki mieszanej zwanej „spółką”, na którą przeznaczano jeden korzec żyta i pół korca pszenicy. Walorem razówki z Kozienic jest tradycyjna receptura oparta na zastosowaniu mąki mieszanej oraz luźnego zakwasu (żurku), czyli mieszaniny mąki żytniej z wodą, który poddawany jest wielogodzinnej fermentacji. Zastosowanie żurku wpływa na walory zdrowotne i smakowe, powodując, że chleb nie kruszy się, jest dłużej świeży i ma charakterystyczny, lekko kwaśny smak.