Amoniaczki

Amoniaczki to kruche, deserowe ciasteczka od kilku pokoleń wypiekane w domach na pograniczu Mazowsza i Podlasia. Ciasteczka te zwykle pieczono na święta, uroczystości rodzinne, okazjonalnie dla ważnych gości i na niedzielne popołudnie.

Przy okazji wypieku chleba

Ich wypiek najczęściej powiązany był z tradycyjnym wypiekiem chleba. Po upieczeniu kilkunastu bochenków, kiedy piec był jeszcze nagrzany, była to świetna okazja do upieczenia amoniaczków. Od innych kruchych ciastek amoniaczki różnią się głównie jednym składnikiem – węglanem amonu, zwanym też „amoniakiem do pieczenia”, używanym przez nasze babki do wypieków ciasteczek, herbatników i kruchych ciast.

W trakcie pieczenia znikome ilości amoniaku uwalniają się i odparowują, nie wpływając w żadnym stopniu na smak ciasteczek. Zostaje zaś sam dwutlenek węgla, który powoduje, że ciasto ma doskonałą, niezbyt twardą, lekką i chrupką konsystencję, a jednocześnie pozwala ciastkom na zachowanie pierwotnego, pożądanego kształtu.

Bardzo ważnym surowcem do wypieku jest mąka, która powinna być dobrej jakości, aby ciasteczka wyszły drobne i kruche. Najczęściej stosowano mąkę pszenną typu 500, która przeznaczona była do wypieków ciast kruchych i półkruchych. Obecnie chleb nie jest często wypiekany w domu, ale zainteresowanie i „tęsknota” za smakami z przeszłości pozostały. Gospodynie ciągle dbają o to, aby ten wypiek był obecny na uroczystościach rodzinnych oraz podczas podejmowania gości.

Tradycyjne amoniaczki są zawsze obecne podczas wszelkiego rodzaju świąt rodzinnych, szkolnych, parafialnych i gminnych, konkursach, festiwalach i innych powszechnych imprezach. To proste ciasteczko jest mocno wpisane w tradycję kulinarną regionu. Mimo że niewielu potrafi dzisiaj upiec chleb, umiejętność pieczenia amoniaczków pozostała. Oczywiście nie piecze się ich obecnie w piecach chlebowych, ale starsze pokolenie jeszcze dzisiaj opowiada, przy okazji ich pieczenia, jak kiedyś w dzieciństwie czekano na wypiek chleba, któremu towarzyszył wypiek amoniaczków.