Miód kurpiowski

Tradycje pszczelarstwa na Kurpiach Zielonych i Kurpiach Białych sięgają XV wieku. Dobrze znane i udokumentowane są kultywowane przez pszczelarzy – spadkobierców bartników. Miody kurpiowskie docierały na dwory królewskie i książęce, a także do klasztorów i dworów magnackich. Przednia jakość tych miodów była przyczyną nadawania kurpiowskim bartnikom przywilejów, a miód i jego pozyskiwanie chronione były regaliami – królewskimi certyfikatami.

Już w 1401 r. książę Janusz Mazowiecki wydał regale uznawane za pierwsze regale bartne określające statutem zasady funkcjonowania bartników, ich prawa, ale przede wszystkim obowiązki. Przywileje Bartnickie zostały potwierdzone i rozszerzone przez Zygmunta III dekretem Tykocińskim z 20 grudnia 1630 r. Dekret ten był później potwierdzany w niezmienionym zapisie przez królów Władysława IV, Jana Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i następnych królów Polski. Dekret Tykocimski ustanawiał, że sprawy publiczne w puszczy załatwiali urzędnicy wybierani przez bartników. Urzędnicy ci to starosta bartny, dwóch sędziów, dwóch podsędków bartnych i pisarz sądowy. Wszyscy oni byli odpowiedzialni za sprawne i właściwe funkcjonowanie gospodarki bartniczej, a sprawozdania ze swojej działalności składali przed całą gromadą, tj. przed zgromadzeniem bartników.
Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że to na tym terenie kształtowało się prawo zwyczajowe będące podstawą opracowania Prawa Bartnego, które następnie było stosowane w całej Rzeczpospolitej. Ostateczny kres kurpiowskiego bartnictwa to okres po Powstaniu Listopadowym, kiedy to za udział Kurpiów w Powstaniu usuwano ich z boru. Schyłek bartnictwa był jednocześnie początkiem rozwoju pszczelarstwa na tym terenie.
Dzieje Prawa Bartnego i sądownictwa są szeroko opisane w książce Adama Chętnika – Puszcza Kurpiowska, (reprint z 1913 r.) Ostrołęka 2004 r. – s. 20-36.
To na tym terenie już trzydzieści lat temu sięgając do jarmarcznych zwyczajów rozpoczęto kultywowanie tradycji pszczelarskich. Corocznie w ostatnią niedzielę sierpnia na polanie leśnej w Zawodziu koło Myszyńca odbywa się „Kurpiowskie miodobranie”. Połączenie imprezy folklorystycznej z tradycyjnym targiem miodu przyciąga corocznie dziesiątki tysięcy ludzi. Zarówno termin, jak i miejsce jest podtrzymaniem wiekowych zwyczajów trwających na Kurpiach od XVI wieku.

Adres:
Kurpiowsko-Mazowiecki Związek Pszczelarzy w Ostrołęce
ul. Piłsudskiego 61;
07-300 Ostrów Mazowiecka.
e-mail: zszymanski26@wp.pl
Nr tel. (029) 745 15 13