Jaja z Radziwiłłowa

Jaja ptasie, a zwłaszcza jaja ptaków kuropatwych, od dawna są dla człowieka znakomitym źródłem pożywienia. Jaja spożywano zarówno na stołach mieszczańskich, ziemiańskich jak i chłopskich.

W XIX wieku w Królestwie Polskim: „nawet w najbiedniejszych gospodarstwach trzymano po kilka kur. Produkcja jajek nie była jednak spożywana na miejscu, lecz w przeważającej większości kierowano ją na sprzedaż. (…) Jajka jedzono gotowane, używano ich jako dodatków do klusek, ciast, babek wielkanocnych” (T. Sobczak, „Konsumpcja żywnościowa chłopska w Królestwie Polskim w 2 połowie XIX i w początkach XX wieku”, 1986). Szczególne znaczenie miało spożycie jaj w okresie Świąt Wielkanocnych: „najstaranniej do święcenia były przygotowane jajka zwane pisankami (…). Po przybyciu z rezurekcji najpierw dzielono się jednym jajkiem” (J. P. Dekowski, „Z badań nad pożywieniem ludu łęczyckiego”, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Etnograficzna Nr 8, Łódź 1964). W początkach XX wieku wyhodowano w Polsce rasę kur zielononóżek kuropatwianych. W okresie międzywojennym w Radziwiłłowie zielononóżki były hodowane powszechnie. Przed wojną, jak wspomina respondentka, w gospodarstwach przeważały kury zielononóżki, były to nie duże kurki, szybko biegające. Były bardzo nieśne, przy dobrym odżywianiu znosiły jajka nawet zimą. Nazywano je kuropatewkami. Po wojnie zielononóżki spotykało się coraz rzadziej. W drugiej połowie XX wieku udział kur zielononóżek w pogłowiu kur szybko malał, a w 1973 roku stanowił już tylko 1-2%. Obecnie na terenie Radziwiłłowa i Puszczy Mariańskiej powraca się do chowu kur zielononóżek kuropatwianych i pomału można powiedzieć, że jest to „zagłębie” hodowlane tego gatunku drobiu. Zielononóżki kuropatwiane są hodowane w gospodarstwie rolnym znajdującym się na terenach objętych ochroną środowiska, wolnych od zanieczyszczeń. Kury hodowane są w zagrodach wyposażonych w odpowiednie wybiegi i pastwiska obsiewane mieszanką roślin motylkowych i ziół (koniczyna, lucerna, łubin, wyka, krwawnik, pokrzywa). Na terenie pastwiska na jednego dorosłego ptaka przypada od 10 do 20 m2. W obrębie pastwiska kury mogą się swobodnie poruszać wybierając najlepsze dla siebie pożywienie. Kury karmione są otrębami pszennymi, ześrutowanymi ziarnami zbóż lub całymi ziarnami (pszenica, owies), parowanymi ziemniakami, zielonkami itp. „Na wartość i smak jaj ma znaczny wpływ pożywienie kur. Kura (…) żywiona zaś zieleniną, otrębami, ziemniakami albo burakami i ziarnem znosi jaja wyborne o dużem i ciemnem żółtku” (A. Zacharski, „Technika jajczarska”, Warszawa 1921). Od dziesiątków lat liczni klienci z Warszawy, Łodzi, Skierniewic i innych miast specjalnie przyjeżdżają w rejon Radziwiłłowa celem zakupu jaj.
Kura zielononóżka kuropatwiana, rodzima rasa kur polskich, jest przystosowana do chowu w warunkach naturalnych, a jej jaja charakteryzują się obniżoną zawartością cholesterolu.

Adres:
Gospodarstwo Rolne Violetta i Dariusz Marcinowscy
96-332 Radziwiłłów
ul Topolowa 3
e-mail: zielononozka@wp.pl
Nr tel. (0 46) 831 81 99; 693 14 87 29